Przemilczana
rezolucja w sprawie kościołów we Lwowie i na Kresach. Publikujemy bardzo ważny
apel całkowicie przemilczany przez polskie media. Ze względu na wagę tego
dokumentu, jak i jego sygnatariuszy, warto go rozpowszechnić.
Rezolucja
uczestników międzynarodowej konferencji naukowej „Ecclesia Leopoliensis.
Kościoły Lwowa i archidiecezji lwowskiej: historia, tradycja i dzień dzisiejszy”
Lwów, 6-8
września 2014 r.
My,
zgromadzeni we Lwowie na międzynarodowej konferencji naukowej, reprezentanci
różnych środowisk akademickich i ośrodków badawczych oraz organizacji
społecznych z Ukrainy i Polski, wyrażamy zaniepokojenie sytuacją świątyń
rzymskokatolickich archidiecezji lwowskiej. W trakcie obrad i objazdu naukowego
po terenach archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego zaobserwowaliśmy
poważne problemy dotyczące sytuacji kościołów zarówno pod względem konserwacji
i zachowania charakterystycznych cech architektonicznych, jak i w kwestii ich
własności. Z ubolewaniem stwierdziliśmy także liczne przykłady dewastacji
świątyń i obiektów sakralnych Kościoła rzymskokatolickiego. Świadczy to,
niestety, o znikomej wrażliwości społecznej na stan tych świątyń, które są nie
tylko miejscem kultu katolickiego i częścią tradycji duchowej, mimo różnicy
obrządku, większości mieszkańców tych ziem, ale także niejednokrotnie jedynymi
zabytkami historycznymi tego regionu. Przetrwały one nader burzliwe dzieje i
teraz w warunkach demokratycznego państwa ukraińskiego kończą lub zmieniają
swoją historię z racji na obojętność społeczną, a nawet na złą ludzką wolę.
Smutkiem
napawa fakt, że lokalne organy władzy państwowej przetrzymują rzymskokatolickie
obiekty sakralne i podejmują działania, by utrudnić ich zwrot prawowitym
właścicielom – rzymskim katolikom. Deklarując wierność wartościom
demokratycznym i podkreślając dążenie do integracji europejskiej, lwowskie
władze pozostają głuche na żądanie swych rzymskokatolickich mieszkańców zwrotu
kościoła św. Marii Magdaleny, plebanii kościoła św. Antoniego oraz innych
sakralnych budowli zrabowanych przez komunistów i dotąd niezwróconych
prawowitym właścicielom – katolikom obrządku łacińskiego. Pragniemy przypomnieć,
że wybór europejski to nie tylko deklaracja lecz także sposób życia i
postępowania zgodny ze standardami wypracowanymi przez europejską wspólnotę.
Prawo własności jest jednym z fundamentalnych praw naszej cywilizacji, a
krzywdy wyrządzone przez ateistycznego najeźdźcę trzeba jak najprędzej
naprawić. Z pewnością przy odrobinie dobrej woli po prawie ćwierć wieku
wolności na Ukrainie można byłoby uczciwie, wedle europejskich standardów
rozstrzygnąć sprawę własności. Res clamat ad dominum!
Szczególne
zaniepokojenie wzbudza fakt, iż udział w pogwałceniu praw współbraci
chrześcijan, katolików, biorą przedstawiciele Ukraińskiego Kościoła
Greckokatolickiego. Większość lwowskich świątyń rzymskokatolickich została
przejęta przez wiernych tego Kościoła bez zgody, bądź nawet wbrew woli
prawowitych właścicieli – rzymskich katolików. Niszczejący kościół w Komarnie,
parafia „greckokatolicka” powołana przy kościele seminaryjnym Matki Boskiej
Gromnicznej przylegającym do rzymskokatolickiej Lwowskiej Kurii Metropolitalnej
– to przykłady braku chrześcijańskiej miłości, a także dyskryminacji wiernych
obrządku łacińskiego w archidiecezji lwowskiej.
Taki stan
jest nie tylko rażącą krzywdą wyrządzaną współbraciom w wierze, ale także
demoralizacją wszystkich mieszkańców tych ziem, którzy pragną żyć zgodnie z
moralnością chrześcijańską rugowaną przez dziesięciolecia ateistycznej
dyktatury. Jest to sprzeniewierzenie się naszej niedawnej historii, kiedy w
okresie totalitaryzmu sowieckiego wierni i kapłani działającego w podziemiu
Kościoła greckokatolickiego mogli – dzięki wsparciu zdziesiątkowanych struktur
Kościoła rzymskokatolickiego – otrzymywać wsparcie, dostęp do sakramentów
świętych, czy pomoc materialną. Jest to także sprzeniewierzenie się heroicznej
posłudze Sługi Bożego ojca biskupa Rafała Kiernickiego ofiarnie służącego
katolikom obrządku wschodniego w czasach jego posługi duszpasterskiej we
Lwowie. Jest to droga do demoralizacji wiernych chcących żyć w demokratycznym,
europejskim państwie, a zarazem przyzwyczajanych do bezprawnego zajmowania
cudzych świątyń. Wielką szkodę moralną wyrządza nauczanie hierarchów
greckokatolickich, zachęcające wiernych do zajmowania świątyń łacińskich w
ramach zadośćuczynienia za „krzywdy i niesprawiedliwość” wyzysku kolonialnego.
Brak szacunku dla cudzej własności prowadzi do przeciwstawienia się
jednoznacznym nakazom Boskim zawartym w 7 i 10 Przykazaniu Dekalogu.
Łączymy się
z lwowskim metropolitą obrządku łacińskiego, arcybiskupem Mieczysławem
Mokrzyckim, w jego wysiłkach na rzecz odzyskania świątyń bezprawnie
zagarniętych i dotąd nie zwróconych ich prawowitym właścicielom. Popieramy jego
postawę zawartą w wystąpieniu na posiedzeniu Świętego Synodu Biskupów UKGK 8
września 2014 r. Ufamy, że przy wsparciu naszych wspólnot i ośrodków naukowych,
które reprezentujemy, oraz wszystkich ludzi dobrej woli te wysiłki doprowadzą
do przywrócenia sprawiedliwości i prawdziwej miłości w relacjach między
katolikami tradycji wschodniej i zachodniej.
Wierni
Kościoła rzymskokatolickiego, obywatele Ukrainy, zarówno narodowości polskiej,
jak też ukraińskiej, oraz przedstawiciele innych denominacji narodowych, mają
pełne i nienaruszalne prawo do swych historycznych świątyń, powołanych do
istnienia staraniem i kosztem ich przodków i nie mogą być ograniczani w żadnym
z oczywistych uprawnień religijnych, kulturalnych i oświatowych, w naturalny
sposób wynikających z właściwości cywilizacji łacińskiej i tradycji
europejskiej.
Uważamy, że
w chwili, kiedy Ukraina walczy o swą europejską przyszłość, kiedy Kościół
rzymskokatolicki na Ukrainie bezkompromisowo i zdecydowanie poparł i popiera te
dążenia, jest najwyższy i najwłaściwszy czas, by pochylić się nad losem
lwowskich kościołów łacińskich i naprawić krzywdy. Uregulowanie tych kwestii
jest ważnym etapem powrotu społeczeństwa ukraińskiego do wspólnoty
europejskiej.
Konstanty
Czawaga (Lwów), korespondent Gazety Polaków na Ukrainie „Kurier Galicyjski”,
Wice-Dyrektor Ośrodka Badań nad Historią i Tradycją Metropolii Lwowskiej
Obrządku Łacińskiego, kawaler papieskiego Orderu św. Grzegorz Wielkiego.
Ihor
Czopko (Lwów), prawnik archidiecezji lwowskiej, kawaler papieskiego Orderu św.
Sylwestra.
Ks. Prof.
Jerzy Gocko SDB (Lublin-Przemyśl), teolog moralista, etyk społeczny, Katedra
Teologii Moralnej Społecznej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II.
O. Dr
Stanisław Kawa OFM Conv. (Lwów), duszpasterz pracujący na Wschodzie, prawnik.
Marek
Koryciński (Lublin), Wiceprzewodniczący Katolickiego Stowarzyszenia Civitas
Christiana.
Płk.
Tadeusz Krząstek (Warszawa), historyk, dokumentalista, nawigator stanowisk
dowodzenia, Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, badacz i
popularyzator m.in. tradycji polsko-ukraińskiego sojuszu i walki z Rosją
bolszewicką.
Dr Adam
Kulczycki (Rzeszów), socjolog, teolog. Uniwersytet Rzeszowski.
Ks. mgr.
lic. Włodzimierz Kuśnierz (Lwów), wieloletni duszpasterz przy kościele św.
Marii Magdaleny we Lwowie.
Ks. Prof.
Józef Marecki (Kraków), historyk, archiwista. Uniwersytet Papieski Jana Pawła
II, Instytut Pamięci Narodowej.
O. Dr
Wojciech Mleczko CR (Kraków), badacz dziejów i duchowości Zgromadzenia
Zmartwychwstańców, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie,
Międzynarodowa Komisja Studiów Zmartwychwstańczych.
Dr Olga
Osadczy (Lublin-Lwów), historyk, Instytut Teologiczny im. św. Józefa
Bilczewskiego w Brzuchowicach.
Prof.
Włodzimierz Osadczy (Lublin-Lwów), historyk, Dyrektor Ośrodka Badań
Wschodnioeuropejskich „Centrum UCRAINICUM”, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana
Pawła II, Dyrektor Ośrodka Badań nad Historią i Tradycją Metropolii Lwowskiej
Obrządku Łacińskiego.
Dr Leon Popek (Lublin), historyk. Instytut Pamięci Narodowej Oddział Lubelski, laureat
Nagrody „Książka Historyczna Roku” w kategorii „Najlepsza Książka
Popularnonaukowa Poświęcona Historii Polski w XX w.”.
Dr
Witalij Rosowski (Lublin), historyk, Instytut Polonijny, Katolicki Uniwersytet
Lubelski Jana Pawła II.
Dr Lucyna
Rotter (Kraków), historyk sztuki, Papieski Uniwersytet Jana Pawła II.
Prof.
Mieczysław Ryba (Lublin), historyk, Instytut Historii, Katolicki Uniwersytet
Lubelski Jana Pawła II, Wiceprzewodniczący Rady Miasta Lublin.
Jurij
Smirnow (Lwów), historyk sztuki, dziennikarz Gazety Polaków na Ukrainie „Kurier
Galicyjski”.
Dr
Stanisław Stępień (Przemyśl), historyk. Dyrektor Wschodniego Instytutu
Naukowego w Przemyślu, prorektor Państwowej Wyższej Szkoły
Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu, inicjator i redaktor serii wydawniczej
„Polska-Ukraina 1000 lat sąsiedztwa” i innych publikacji polsko-ukraińskich.
Prof.
Ryszard Szczygieł (Lublin), historyk, profesor, UMCS.
Dr Wacław
Szetelnicki (Legnica), historyk, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona
w Legnicy, Prezes Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Legnicy.
Prof.
Tadeusz M. Trajdos (Warszawa), historyk, Instytut Historii PAN, potomek wielu
pokoleń rodziny lwowskiej.
Ks. Dr
Jacek Uliasz (Lwów), teolog, Dyrektor Instytutu Teologicznego im. św. Józefa
Bilczewskiego w Brzuchowicach k. Lwowa.
Zbigniew
Wojciechowski (Lublin), Przewodniczący Stowarzyszenia „Wspólne Korzenie”.
Zasłużony działacz dla pojednanie polsko-ukraińskiego, inicjator odbudowy cmentarza
żołnierzy ukraińskich URL w Lublinie, doktor honoris causa uczelni ukraińskich.
Ks. dr
Jacek Maciej Wojtkowski (Frombork), ekumenista, Wydział Sztuki Uniwersytetu
Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Dr hab.
Andrzej Zięba (Kraków), historyk, Uniwersytet Jagielloński, Polska Akademia
Umiejętności.
Ks. Prof.
Waldemar Żurek (Lublin), Dyrektor Ośrodka Archiwów Bibliotek i Muzeów
Kościelnych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II.